از کجا متوجه خرابی گیربکس خودرو شویم؟

گیربکس خودرو یکی از اصلی ترین بخش‌های آن محسوب می شود. این قطعه حیاتی در حرکت‌کردن خودرو نقش اساسی دارد، سرعت موتور را تنظیم می‌کند و قدرت موتور را به چرخ‌ها انتقال می‌دهد. لازم به ذکر است که گیربکس از قطعاتی به‌هم پیوسته تشکیل شده است که عملکردشان به هم وابسته است. ساختار گیربکس طوری است که اگر هر با خرابی گیربکس خودرو (Car gearbox failure) مواجهه شویم، کل سیستم با مشکل مواجه می‌شود.

به همین دلیل نیاز است تا با علائم خرابی گیربکس آشنا شوید و به موقع برای رفع آن اقدام کنید. اگر در مراحل بسیار بدی باشد، نمی توانید دیگر با اتومبیل خود حرکت کنید؛ اما اگر خراب شدن آن هنوز در مراحل اولیه باشد و عیبی که با آن روبرو هستید، جزئی باشد، شاید بتوانید چند صد کیلومتر دیگر را نیز با همان گیربکس خراب طی کنید.

علائم خرابی گیربکس خودرو

علامت خرابی گیربکس که باید جدی بگیرید

علامتهای خرابی گیربکس خودرو که باید بررسی شود	علت خرابی گیربکس خودرو
هنگام حرکت صدای دنگ‌دنگ یا وزوز می‌شنوید	آسیب‌دیدگی چرخ‌دنده‌ها یا یاتاقان
گیربکس دیر عمل می‌کند	نشت یا آلودگی روغن گیربکس،
بوی سوختگی از خودرو حس می‌کنید	نشت روغن گیربکس یا کم‌شدن مقدار آن
از زیر ماشین مایع نشت می‌کند	خرابی واشرها یا مهر و موم محفظه گیربکس، آسیب‌دیدگی چرخ‌دنده
رعایت نگهداری حافظه خودرو و تکنیک‌های مرتبط با آن.	بررسی باز بودن منافذ پیچ‌ها و همچنین بسته بودن کامل آنها
دنده به‌سختی جا می‌رود	نشتی روغن گیربکس، خرابی تغییردهنده دنده
ماشین در حالت خلاص است ولی سروصدا می‌کند	قدار روغن گیربکس کم باشد یا چرخ‌دنده‌ها و قطعات داخلی سیستم گیربکس آسیب‌دیده باشند،
چراغ‌های چک موتور روشن می‌شوند	معیوب بودن سنسورهای سرعت، مشکل در سلونوییدهای گیربکس

برای آن که بدانیم علائم خرابی گیربکس خودرو شامل چه چیزهایی می شود، لازم است به رایج ترین این دلایل و موارد اشاره کنیم. با اطلاع پیدا کردن از آن ها می توانید سریعتر مشکل به وجود آمده را متوجه شده و به رفع و رجوع آن بپردازید.

عدم تغییر پیدا کردن دنده

یکی از خرابی های رایج در گیربکس ها مربوط به زمانی می شود که نمی توانید دنده را عوض کنید. این عدم تعویض دنده می تواند به شکل های مختلفی همچون جا نرفتن دنده، خارج شدن دنده از جای خودش و… بروز پیدا کند. خرابی چرخ دنده ها، خرابی برنجی های دنده ها، کم شدن روغن در چرخ دنده ها و همچنین عدم سازگاری سطح ویسکوزیته از جمله دلایل مهمی هستند که سبب جا نرفتن دنده ها می شوند.

ضعف دنده

حالت دیگری که نشان می دهد گیربکس خودرو خراب شده است، مربوط به ضعف دنده است. ضعف دنده ها می تواند در زمانی بروز پیدا کند که قدرت موتور و همچنین سرعت موتور با دنده ای که به ماشین داده اید، همخوانی نداشته باشد.

اگر نوع خودروی شما از نوع اتوماتیک است و نیاز به تعمیر گیربکس اتوماتیک دارید به این نکته توجه نمایید. همانطورکه می‌دانید امروزه گیربکس خودروها در دو نوع دستی و اتوماتیک تولید می‌شوند. اکثر اتومبیل‌ها برای آنکه کارکرد بالاتر و خرابی کمتری در گیربکس داشته باشند، به گیربکس اتوماتیک مجهز می‌شوند. این نوع از گیربکس‌ها هم مانند گیربکس‌های دستی دچار خرابی می‌شوند و خواه یا ناخواه صاحبان خودرو را با چالش تعمیر گیربکس اتوماتیک مواجه می کنند.

سر و صداهای غیر متعارف و اضافی

مورد بعدی که جزو علائم خرابی گیربکس خودرو می توانند طبقه بندی شوند، مربوط به سر و صداهای غیر متعارف و اضافی است که از داخل گیربکس شنیده می شود. این سر و صداهای اضافی می توانند مربوط به شل شدن یکی از قطعات و یا افتادن شی خارجی به داخل گیربکس باشد که اگر به سرعت به آن رسیدگی نکنید، می تواند به اجزای داخلی گیربکس و حتی موتور نیز صدمه وارد کند.

 صدای دنگ‌دنگ یا وزوز هنگام حرکت

اغلب شمار زیادی از ما صداهای خودرو را نادیده می‌گیریم. درحالی‌که وقتی اتومبیل صدایی تولید می‌کند که طبیعی نیست باید خیلی سریع آن را بررسی کنیم.

چنانچه از اتومبیل‌تان در هنگام حرکت، صدای وزوز یا دنگ‌دنگ (کلانک) می‌شنوید، نشانه مشکلی در گیربکس است. این صدا را اصلا نادیده نگیرید، زیرا هرچه دیرتر اقدام کنید آسیب بیشتری به سایر اجزای آن وارد خواهد شد. شاید دلیل این مشکل به‌دلیل آسیب‌دیدگی چرخ‌دنده‌ها یا یاتاقان باشد. شاید هم روغن گیربکس (واسکازین) بسیار کم است که به اجزای مختلف آن نمی‌رسد.

هنگام دیر عمل کردن گیربکس

سیستم گیربکس به گونه ای طراحی شده است که به شما اجازه می‌دهد دنده‌ها را به‌راحتی و به‌سرعت عوض کنید. پس اگر حس می‌کنید در هنگام دنده عوض‌کردن، گیربکس به‌خوبی واکنش نشان نمی‌دهد و کمی تأخیر دارد، نشانه مشکل در گیربکس است. ممکن است این مشکل به‌دلیل نشت یا آلودگی روغن گیربکس، نگهداری نادرست از گیربکس یا حتی نفوذ ناخواسته آب در قطعات آن به‌دلیل افتادن خودرو در سیلاب باشد. اگر این مشکل رفع نشود، می‌تواند با گرمای بیش‌ازحد به قطعات داخلی گیربکس آسیب برساند. پس آن را سرسری نگیرید.

خرابی سیم کلاچ

خراب شدن سیم کلاچ و یا شل بودن آن یکی از مواردی است که می تواند هم نشانه خرابی گیربکس باشد و هم دلیل خراب شدن آن شود. اگر سیم کلاچ را به موقع درست نکنید، متوجه می شوید که در هنگام کلاچ گیری دیسک کلاچ از فلایول جدا نشده و همین موضوع باعث خرابی گیربکس خواهد شد.

حس کردن بوی سوختگی از خودرو

احساس بوی سوختگی از ماشین هیچ گاه علامت خوبی نیست. بوی سوختگی می‌تواند نشانه مشکلات متعددی باشد، اما به اولین چیزی که باید شک نمایید خود گیربکس است. داغ‌شدن بیش‌ از اندازه روغن گیربکس سبب بوی سوختگی می شود.

اغلب نشت روغن گیربکس یا کم‌شدن مقدار آن دلیل این مشکل می باشد. چنانچه روغن نشت دارد یا دیربه‌دیر آن را عوض کنید که سطح آن زیاد پایین بیاید، نمی‌تواند به‌خوبی اجزای گیربکس را خنک کند. به‌دلیل گرمای ناشی از قطعات گیربکس بوی سوختگی از روغن به مشام می‌رسد.

اغلب سطح و وضعیت روغن گیربکس را بررسی کنید. بااین‌حال اگر این اتفاق افتاد، نگران نشوید؛ فقط سریع‌تر ماشین را نزد مکانیک ببرید.

نشت مایع از زیر خودرو

یکی از مشخص‌ترین نشانه‌ها دیدن مایع در جایی که نباید وجود داشته باشد، است. مناسب ترین روش برای اینکه متوجه شوید مایع از کجا نشت کرده است این است که چند تکه مقوا را زیر اتومبیل‌تان در جایی که آن را پارک کرده‌اید قرار دهید. بعد مقوا را بیرون بکشید و نشت مایعات را مشاهده کنید.

چگونگی رنگ روغن گیربکس قرمز است، بنابراین اگر لک قرمز روی مقوا می‌بینید روغن گیربکس نشتی دارد. نشت روغن از گیربکس می‌تواند به آسیب‌دیدگی شدید چرخ‌دنده‌ها منجر شود. بااین‌حال برخی روغن‌های گیربکس هستند که قرمزرنگ نیستند. در این صورت می‌توانید ماشین را به مکانیک نشان دهید تا با ابزارهای پیشرفته‌تری محل نشت مایع را پیدا کند.

اغلب از علل نشت روغن گیربکس خرابی واشرها یا مهر و موم محفظه گیربکس، آسیب‌دیدگی چرخ‌دنده، آسیب‌دیدگی کاسه نمد یا حتی پایین آمدن سطح روغن گیربکس است.

وجود تکان در خودرو

این نوع از تکان ها بیشتر زمانی رخ می دهند که در حال تعویض دنده هستید. وجود تکان، لرزش و همچنین عدم نرم بودن وضعیت خودرو در شرایطی که دنده عوض می کنید، می تواند نشان دهنده خرابی گیربکس باشد. گاهی اوقات صرفا با یک رگلاژ گیری ساده می توانید این مشکل را برطرف کنید و گاهی اوقات نیز لازم است تا تعمیرات اساسی را در این زمینه انجام دهید.

روشن شدن چراغ چک خودرو

همان طور که می دانید چراغ چک خودرو یکی از مواردی است که نشان می دهد در سیستم برق، پیشرانه و انتقال قدرت خودرو، مشکلاتی وجود دارد. گاهی اوقات روشن شدن این چراغ چک می تواند نشان دهنده خرابی گیربکس باشد. بهتر است برای مطمئن شدن از این موضوع حتما به یک تعمیرکار ماهر مراجعه کنید.

هنگامی که اتومبیل‌تان قدرت کافی ندارد

چنانچه موتور خودرویتان به‌درستی کار می‌کند اما ماشین قدرت کافی ندارد، از علائم خرابی گیربکس است. در این صورت باید آن را به مکانیک نشان دهید.

این امر ممکن است به‌دلیل ازکارافتادن قطعات داخلی سیستم یا نشتی روغن گیربکس باشد. دلیل دیگر ممکن است داغ‌شدن بیش‌ازحد گیربکس باشد. وقتی گیربکس داغ می‌کند، یعنی روغن به قسمت‌های داخلی آن نمی‌رسد. این مسئله باعث می‌شود گیربکس آسیب ببیند.

گیربکس قلب خودروی شماست. معمولا یک خرابی جزئی در یکی از اجزای آن می‌تواند کل سیستم را درگیر کند و به سایر اجزای آن آسیب جدی وارد کند. این کار باعث می‌شود هزینه‌های زیادی را متحمل شوید. برای جلوگیری از این مشکل، به‌محض مشاهده علائم خرابی گیربکس برای رفع آن اقدام کنید.

با اینکه خودرو روی دنده است ولی حرکت نمی‌کند

آیا تاکنون برایتان اتفاق افتاده است که ماشین را روی دنده درایو (در ماشین‌های اتومات) یا روی دنده یک قرار داده‌اید اما حرکت نمی‌کند؟ این مشکل به خرابی گیربکس ارتباط دارد. احتمالا سطح روغن آن کاهش یافته است. این یک مشکل جدی است و باید فورا ماشین را پیش مکانیک ببرید.

اگر سطح روغن گیربکس کاهش یابد، با وجود اینکه خودرو روی دنده قرار دارد، ماشین حرکت نمی‌کند. دلایل کاهش سطح روغن می‌تواند نشت روغن، تعویض نکردن به‌موقع آن یا شکستن دریچه مخصوص آن باشد.

بعد از رفع خرابی گیربکس خودرو چه احتیاط هایی باید انجام دهیم؟

احتیاط‌های لازم بعد از رفع خرابی گیربکس خودرو	توضیحات
تست و آزمایش رانندگی آزمایشی برای رفع اشکال	پس از تعمیر گیربکس، حتماً خودرو را به رانندگی آزمایشی ببرید و عملکرد گیربکس را در مسیرهای مختلف تست کنید. اطمینان حاصل کنید که همه گیرها به درستی کار می‌کنند و هیچ مشکلی وجود ندارد.
نظارت و بررسی بعد از رفع خرابی	از عملکرد صحیح گیربکس و نیز همه کارهای مرتبط مانند تغییر دنده، ترمز و سیستم‌های جانبی اطمینان حاصل کنید. در صورت وجود هر گونه نقص یا عیب، آن را به مکانیک خودرو اعلام کنید.
نگهداری منظم برای گیربکس	برنامه‌ریزی برای نگهداری منظم گیربکس را دنبال کنید. از تعمیرات و نگهداری دوره‌ای و منظم گیربکس اطمینان حاصل کنید تا عمر و عملکرد بهتری از گیربکس خودرو به دست آورید.

جمع بندی

خرابی گیربکس خودرو می تواند دلایل مختلفی داشته باشد و شامل بخش های گوناگونی شود. به طور مثال خرابی برنجی های گیربکس، خرابی یک و یا چند عدد از دنده ها و… همگی از جمله مواردی هستند که می توانند خراب شدن گیربکس را نشان دهند. اگر نوع خودروی شما از نوع اتوماتیک است و نیاز به تعمیر گیربکس اتوماتیک دارید، بهترین کار آن است که به تعمیرگاه خودروهای لوکس مراجعه کرده و از این طریق کار تعمیر خودروهای خود را انجام دهید. در این نوع از تعمیرگاه ها معمولا تعمیر گیربکس و موتور خودرو شما به نحو احسن انجام شده و دیگر جایی برای نگرانی وجود نخواهد داشت.